Verregaande automatisering

Door digitalisering en ‘cognificatie’ (het toevoegen van kunstmatige intelligentie aan producten en processen) zorgt in de toekomst van werk voor een radicale verandering van het arbeidsdomein. Veel banen zullen overbodig worden, nieuwe zullen ontstaan. Robots, algoritmen, platforms en apps zullen processen sneller, goedkoper en beter kunnen uitvoeren dan de mens. Daarnaast zorgt de overvloed aan camera’s, schermen en sensoren voor automatische data-opname, controle, analyse en communicatie. Deze zaken moeten grotendeels allemaal nog ontwikkeld, onderhouden en verbeterd worden. En daarna weer vervangen voor betere, menselijkere en ethisch meer verantwoorde oplossingen.

Hoewel de angst voor het verlies van werk heel menselijk is, zie ik vooral een positieve beweging door de jaren heen. Het automatiseren van zware arbeid heeft ons veel welvaart gebracht. Meer toegang tot voeding, onderwijs, onderdak, vervoer en vrije tijd. Het digitaliseren van informatie en processen brengt ons nóg meer welvaart. Toegang tot informatie, snelheid in handelen, entertainment, betere gezondheidszorg en meer vrije tijd. Door de exponentiële groei van technologie staan we aan de vooravond van massale ‘intelligentisering’ (cognificatie). Ook deze nieuwe golf zal naast vele uitdagingen nóg meer kansen met zich meebrengen voor de toekomst van werk.

Ik durf te denken dat de mens steeds verder opschuift in het welzijn. Veel banen waar we ooit voor vreesden dat ze zouden verdwijnen, zouden we nu niet meer willen doen. Zo zullen we straks ook terugkijken op saai spreadsheetwerk, urenlange controlesessies en steeds repeterende productiehandelingen. Wat we dan wél gaan doen als toegang tot welvaart en vrije tijd voor steeds meer van ons de basis is? Ik hoop, met aandacht voor elkaar en voor de wereld zorgen. De volgende stap in welzijn!

Nieuwe banen?

Sectoren waarbij vraag en aanbod de kern zijn, zijn voor een groot deel al ontwricht door de komst van internet en slimme algoritmen als Google. Robotisering en 3D- en 4D-printen zullen in een toenemend tempo productiewerk, logistiek en later ook precisiewerk (zoals chirurgie) eerst deels en later geheel overnemen. Werk, met als kerntaken data-analyse en -controle, wordt vervangen door de enorme rekenkracht van geschakelde computers (cloud) en slimme algoritmen. De kracht van langzaam volwassen wordende technologie als blockchain zal daarnaast de frictie bij transacties nog verder verkleinen.

Naast nieuwe ‘banen’ als datajockey, levensvlogger, biohacker, coach, e-voetballer, robottechnicus, chef kok synthetisch voedsel, DNA-ontwerper en ethisch hacker komt er meer en meer werk voor mensen in de ‘aandachtsbusiness’. De toekomst van werk wordt zo meer de toekomst van bewustzijn en ontwikkeling, we hebben immers steeds meer tijd…

Keuzes voor de toekomst

Door de snelle veranderingen zal er meer behoefte komen aan psychische ondersteuning, duiding, ‘mindfulness’, personal trainers en goeroes. Door de verder toenemende vrije tijd van een deel van de bevolking komt er nog meer behoefte aan entertainment. Denk aan gepersonaliseerde series, VR-porno, festivals en belevingsparken.

Een aantal groepen zal zich onderscheiden: hoogopgeleide specialisten, superproductieve, zeer zelfbewuste, ondernemende generalisten, vaardige handarbeiders (houtsnijwerk, handgemaakt meubilair, kunst), ‘aandachtswerkers’ (forse zeer diverse groep) en een grote groep met een basisloon voor routinewerk (onderhoud), eenvoudige zorgtaken en creatief/experimenteel werk. In een aantal domeinen zoals de (wegen)bouw blijft naast de robot de afbouwspecialist belangrijk.